Kelime anlamı görmek manasına gelen rüya kelimesi uyku sırasında hayal âlemimizde beliren görüntüleri ifade eder. Rüya insanla birlikte var olmuş ve insan üzerinde yapılan deneylerle günlük hayattaki ihtiyaçlarımızla bir olduğu ortaya çıkmıştır. Rüya konusunda genel görüşleri derleyen bazı âlimler kişinin ruhsal durumuna ve psikolojisine göre göre rüyaların az veya çok gerçek çıkacağını belirtir. Dini açıdan rüya ve yorumları oldukça önemlidir.
İnsanın uykuda göreceği rüyayı sadık yol gösterici fikir verici kimi zamanda teselli edici olmakla birlikte rüya bilgi araçlarından biri olarak kabul edilmez. Çünkü insan, rüyasının sadık olduğunu çoğu zaman ancak o rüya gerçekleştiğinde bilebilir. Öyle ki görünüşte güzel gibi görünen bazı rüyalar vardır ki, o kişinin hayatı boyunca gerçekleşmemekte rüyaya yansımasından ibaret kalmaktadır.
Rüyalar Nasıl Şekillenir?
Rüyalar içimizden ve dışımızdan gelen günlük hayatta ruhumuzda meydana gelen etkilerden şekillenir. Hayal edilen şey bu etkileri şekle büründürür. Rüyalarımızda hayatımızda daha evvelden yaşadığımız hadiselerin emareleri vardır. İnsanın arzu edip de ulaşamadığı şeyleri gece rüyasında görmesi gibi, her insan rüyasında, günlük hayatta elde edemediği ulaşamadığı isteklerini elde ettiğini görür. Dini inançlar veya kültürel baskı sebebiyle bastırılmış duygular söylenmeyen dile getirilemeyen istekler rüyada ortaya çıkar.
Ancak âlimlerin büyük çoğunluğuna göre rüya insanın ruhu ile gördüğü ve aklı ile idrak ettiği bir olay olan rüya, manevi alemin yaşadığımız varlık alemine ilham olarak yansımasıdır. İslâm kültüründe dini açıdan rüyaların yorumlanması bilinen ve alışılmış bir uygulamadır.
Dini açıdan salih ve haberci rüyalara değer verilmektedir ancak rüyaya göre hareket etmek ve onun yönlendirdiği gibi davranmak doğru değildir. Çünkü dini açıdan bakıldığında rüya ile amel edilecek diye bir şey söz konusu değildir.
Dini açıdan rüyaların yorumlanması hem Kuran’da hem de hadislerle misalleri ile anlatılmıştır. Dolayısıyla rüya tabiri için Kur’an ve Hadislerde bir engel yoktur. Hadislerde sahabenin görüp Hz. Peygamber (s.a.v.)’in yorumladığı rüyalarda anlatılmıştır. Peygamberlerin gördükleri rüyalar dışındaki rüyalar bağlayıcı değildir.
İnsan Allah’ın izniyle rüyasında gösterilen bazı doğruları hayatında tatbik edebilir ama bu rüya ile ister amel eder, isterse amel etmez. Kimse gördüğü rüya ile amel etmek zorunda değildir. Bu kişinin kendisini ilgilendirir. İslam’a göre rüya böyledir.
Peygamberimizin sabah namazından sonra sahabilerle zaman zaman “İçinizde rüya gören var mı?” diye sorduğu rüya görenlerin anlattıkları rüyaları da yorumladığı kendi rüyalarını da sahabelerden bazılarına yorumlattığı güzel rüyaların anlatılmasını teşvik ettiği kötü görülen rüyaların anlatılmasını hoş karşılamadığı söylenmiştir.
Dini Açıdan Rüyaların Yorumlanması Üç Çeşittir
İnsan içinde yaşadığı hayatta ne ile meşgul olursa duygu düşünce dünyasına ne hakimse gördüğü rüyalarda o duygularla ilgili olur. Peygamber Efendimiz (sav) bir hadiste şöyle buyurur: “Rüya üçtür.
1- Allah tarafından olup müjde veren sadık rüya: Hadislerde rüyanın insan hayatındaki yerine ve önemine defalarca değinilmiştir. Peygamber Efendimize ilk vahiy sadık rüya şeklinde gelmiş, altı ay müddetle vahiy bu şekilde devam etmiştir.
Bir hadiste yirmi üç yıllık vahiy müddeti içerisindeki bu altı aylık zaman dilimi kastedilerek, “Müminin sâdık rüyası nübüvvetin kırk altıda biridir” buyurulmuş vahyin kesilmesine karşılık hayırlı haberlerin devam ettiği bildirilmiştir.
Sahabeler içinde de Peygamberin sadık arkadaşı Hz. Ebû Bekir’in rüyaları çok doğru ve isabetli tabir ettiğine dair bilgi vardır.
2-Üzüntü verip şeytandan gelen rüya Şeytani Rüya: Peygamberimiz buyuruyor ki sizden biriniz hoşuna gitmeyen bir rüya görür ise onu anlatmasın hemen kalksın namaz kılsın. Uyanınca şöyle desin: Şu rüyamın şerrinden ve o rüyada gördüğüm dinim ve dünyamla ilgili hoşlanmadığım şeylerin bana isabet etmesinden, Allah’ın meleklerinin ve resullerinin sığındığı şekilde ben de Allah’a sığınırım’’ buyurmuştur.
3- İnsanın kendi kendine bir şeyler söyleyip hayal âleminden yansıyan rüya. Bilinçaltı yansıması
Salih rüya, olacak hadiseleri olmadan önce işaret etmekten ibarettir. Peygamber (sav) bununla ilgili şöyle buyurur: “Müminlerin rüyası nübüvvetin kırk altı bölümünden bir bölümdür.”
Şeytanî rüya ise şeytanın insanın kalbine verdiği vesvese ile insanı kasvetten kasvete sürüklemesidir. Hadiste Hz Peygamber (sav) şöyle buyurur: “Sizden biriniz sevdiği bir rüya görürse o Allah’tandır. Bunun için Allah’a hamt edip rüyasını söylesin. Hoşuna gitmediği bir rüya görürse o şeytandandır. Şerrinden Allah’a sığınsın ve onu kimseye de açmasın. Yoksa kendisine zarar verecektir.” buyurarak Dini Açıdan Rüyaların Yorumlanması hususunda bu durumda nasıl davranmamız gerektiğini bildirmiştir.
Dinimizde Rüya ile Amel Etmek Var mıdır?
Dini açıdan rüyaların yorumlanması rüyaların görülüş şekillerine göre sadık ya da şeytani olabilirler. Aradaki farkı iyi anlamak gerekir. İslam büyükleri bu konularda şu üç şartın yerine getirilmesi durumunda amel edilebileceğini, ama hiç kimseyi zorlamanın doğru olmadığını belirtirler:
Görülen rüya dinimizin emirlerinden herhangi birine aykırı ve sünnete muhalif olmayacak.
Rüya tabirine muhatap olan kişi güvenilir, herkesin itimat ettiği kişiler olmalıdır. Herkes o zatın yalan söylemeyeceğini ve dinin esaslarını hakkıyla bilen ve yaşayan takva sahibi birisi olduğunu kabul etmelidir.
Kur’an-ı Kerîm’de Hz. İbrahim, Yusuf ve Mısır hükümdarının gördüğü rüyalardan söz edilmektedir. Resul-i Ekrem’in gördüğü bir rüyanın doğru çıktığı Allah tarafından bildirilmektedir.
Rüya Yorumunu Kimler Yapmalıdır?
Dini açıdan rüyaların yorumlanması rüyayı gören kimse kadar rüyayı yorumlayan kimseler de önemlidir. Bir rüyayı yorumlatmak için yorumdan anlayan selim kalp ve akılla yorabilecek kişilere gidilmelidir. Bu kimseler takva sahibi olmalı, İslam’a uygun yaşamalıdır. Rüya anlatıldıktan hemen sonra yorum yapmak yerine bir süre beklendikten ve üzerinde uzun uzun düşünüldükten sonra yorum yapılmalıdır
Bazı Peygamberler de rüya tabiri yapmıştır. Bunlardan en çok Hz. Yusuf bilinmektedir. Yaptığı rüya tabiriyle zindandan kurtulup Mısıra sultan olduğu bilinmektedir. Bunun yanında Hz. İbrahim, Hz. Yakup ve Hz. Muhammed (sav) e rüya yorumu yapmışlardır.
3. Rüya ile elde edilen bilgiler dinin bir emriymiş gibi kabul edilmemeli. Rüyalar birer işaretten ibaret sadece bağlayıcı ve zorlayıcı olamaz. Rüya doğrultusunda hareket edilebileceği gibi uyulmasa da bir bağlayıcılığı yoktur.
Rüya Görmek Neye Alamettir?
Rüyada birçok hikmet olabilir. Kimi için bir müjde, kimi için bir ikazdır. Kur’an-ı kerimde rüya ve tabiri ile ilgili bilgi vardır. Peygamber Efendimiz buyuruyor ki ;Güzel rüya müjdedir. Salih rüya rahmani, karışık rüya şeytanidir. Yine İslam âlimlerine göre en doğru rüya seher vakti görülendir denmiştir. Kıyamet yaklaştığında Müslümanın rüyası genellikle yalan çıkmaz diyen İslam büyükleri sözü doğru olanın yani güvenilir kimselerin rüyası da doğru çıkar diye bildirmişlerdir.
Gündüz görülen rüyaların doğru çıkabileceğine değinen tabirciler Peygamberlik müjdelerinden hayırlı rüyadan başka kalmadı. Mümin rüyayı, ya kendi görür veya başkaları onun için görür demişlerdir.
Peki, Görülen Anlatılmasının Tabir Ettirilmesinin Rüyanın Herkese Dini Boyutu Nedir?
Rüya tabiri ilmi bir alandır. Herkes rüya tabiri yapamaz. Çağımızda bu ilmi pek bilen yok gibidir. Rüyalarımızı, anlatacaksak özellikle güzel olanları iyi niyetli temiz yürekli kimselere anlatmalıdır. Çünkü o kimseler, rüya tabir ilmini bilmese de hayra yorar, onlardan zarar gelmez. Rüyasında hoşa gidici güzel şeyler gören, hayra yoracak isabetli fikir beyan edecek birine anlatsın. O da rüyayı hayra yorsun. Rüya, tabir ilmini bilen bir dosta veya akıllı bir zata anlatılmalıdır. Hayra yorsun ki hayır çıksın demişlerdir.
Kötü, karışık rüyaları kimseye anlatmamalı. Peygamber efendimiz buyurdu ki: Kötü rüya gören kimseye söylemesin, şeytandan da Allah’a sığınsın. Güzel rüya gören, hemen Allah’a hamt ve şükretsin! Kötü rüya gören, Allah’a sığınsın, rüyasını kimseye anlatmasın! O zaman rüyanın ona zararı olmaz. Rüyada başım kesildi, tabiri ne diye sorana, Peygamber efendimiz şöyle buyurdu: Bu şeytanidir. Kötü rüyayı, anlatmayın! Şeytandan Allah’a sığının.
Dini açıdan rüyalar yorumlanırken İnancımıza göre rüya nasıl tabir edilirse, öyle çıkar denilir. Bunun için rüyanızı bir mürşidi kâmile veya âlim birine anlatın. Rüya, tabir ilmini bilen bir dosta veya o konuda ehil kimseye anlatılmalıdır buyurulmuştur.
Dinimize göre bir insanın görmediği halde bir rüyayı gördüğü gibi anlatması pekiyi karşılanmamıştır. Peygamber efendimiz buyuruyor ki: Yalanın en büyüğü görmediği halde rüyamda şöyle gördüm demektir.
Başka bir hadisi şerifte Efendimiz: Sizin en doğru rüya görenleriniz, en doğru söyleyenlerinizdir.” buyurmuştur.
Ancak yalan söylemenin caiz olduğu yerlerde görmediği rüyayı anlatmak caizdir. Mesela, iki kişiyi barıştırmaya yarayacaksa, o kimsenin günah işlemesine mani olacaksa ya da hayırlı işlere girmesine sebep olacaksa, bunlar gibi sebeplerle, görmediği halde gördüm diye rüya anlatmak dine göre caiz olur.
Dini Referanslara Göre Rüyada Peygamber Efendimizi Değişik Şekillerde Görmek Neye Alamettir?
Dini açıdan rüyaların yorumlanması rüyada Peygamberimiz Efendimiz Hz. Muhammed (as)hakiki şekliyle gören, muhakkak Onu görmüş olur. Çünkü şeytan peygamberimizin şekline giremez. Fakat şeytan başka şekle girip görünebilir. Peygamberimizin hayatından haberdar olmayan kimsenin, bunu ayırması kolay olmaya bilir denir. Ulemanın bazıları Peygamber efendimizi değişik şekilde görmek, yine Onu görmek olur. Fakat bu, o kişinin dindeki noksanlığına alamettir. Peygamber efendimizi rüyada gerçek şekliyle gören ve mümin olarak ölen herkes Cennete gider demişlerdir. Hadis-i şeriflerde Peygamberimiz buyurdu ki; Beni rüyada gören, gerçekten beni görmüştür. Ben her surette görünürüm. Şeytan benim şeklime giremez. Beni rüyada gören, uyanıkken görmüş gibidir.
Âlemlere rahmet Peygamberimiz bir başka hadislerinde Beni rüyada gören, Cehenneme girmez buyurmuştur.
Peki, Peygamber Efendimizin Şekline Giremeyen Şeytan Sahabe Efendilerimizin Şekline Girebilir Mi?
Bir başka hadisi şerifte Peygamber efendimiz buyuruyor ki: Rüyada beni gören, muhakkak beni görmüştür. Çünkü şeytan, benim şeklime giremez. Ebu Bekir’i de rüyada gören, elbette onu görmüştür. Çünkü şeytan, Ebu Bekir’in şekline de giremez. Peygamberimizin buyurduğu üzere şeytan sahabe efendilerimizin şekline giremez onlara benzeyemez.
Büyük âlimler Şeytan, Peygamber Efendimizin şekline giremediği gibi, Onun vârisi olan, büyük veli zatların şekline de giremez buyurmuşlardır. Çünkü evliya zatların şekline giremeyince onlardan çok daha üstün olan sahabenin şekline asla giremez denmiştir. Dini açıdan rüyaların yorumlanmasına genel yaklaşım bu şekilde olmuştur.
Dini açıdan rüyaların yorumlanması sahih rüyalar kişinin amellerinin hakikatinden ve işlerinin akıbetinden haber verir şeklinde inanılır. Kimi zaman bazı rüyalar uyarı bazen de rüyalar müjde olarak işaretçi olur. Netice itibariyle özetleyecek olursak müjdeleyici rüyalar, bilinçaltı rüyaları ve şeytani rüyalar vardır. Ve rüyalar sadece bilgili, insanı kâmil ve emin kimseye anlatılması gerekir. Tabir eden kimsede rüyayı hayra yormalıdır. Hayırlı değilse yorum yapmamalıdır. Yorum yaparken de dinin yol haritasından şaşmamalıdır. Rüyada hoşa gitmeyen bir hadise görülünce Ayet’el kürsü ve dualar okuyarak Allah’tan gördüğünü hayra çevirmesi dilenir.
Önceki Gönderi
Sonraki Gönderi
Yorum Yaz